درمان ریزش مو به طور قطعی، راهنمای کامل برای بازیابی موهایتان

امروزه درمان ریزش مو به یکی از دغدغه های اصلی و مهم جوامع مختلف تبدیل شده است چرا که سلامت موها، در بسیاری از افراد ارتباط مستقیم با اعتماد به نفس و مقبولیت فردی آنها دارد. ریزش مو می تواند ناشی از عوامل متعددی باشد و به شکل های مختلفی ظاهر شود. نکته اینجاست که پیشرفت علم، به تشخیص بهتر و دقیق تر دلایل ریزش مو کمک کرده که همین موضوع باعث شده که درک جامع تری از روش های درمان ریزش مو شکل بگیرد. در این مقاله، به طور عمیقی به بررسی انواع روش های درمان ریزش مو از جمله درمان های دارویی و یا تکنیک ها و روش های پزشکی می پردازیم.

پرده برداری از دلایل ریزش مو

در خیلی از موارد ریزش مو می تواند ناشی از یک دلیل واحد و یک بیماری مشخص نباشد، بلکه با طیف گسترده ای از علل زمینه ای بالقوه روبرو باشد. درک این مطلب اولین گام به سمت درمان موثر ریزش مو است. در اینجا سعی در بررسی عوامل مختلف ریزش مو خواهیم داشت.

1. آلوپسی آندروژنتیک(Androgenetic Alopecia): استعداد ژنتیکی طاسی یکی از انواع دلایل ریزش مو است که آن را اغلب به عنوان طاسی الگوی مردانه یا زنانه میشناسیم. درواقع ریزش مو ژنتیکی یکی از شایع ترین دلایل است که ناشی از حساسیت ژنتیکی به دی هیدروتستوسترون(DHT) ، محصول جانبی تستوسترون است. DHT با آسیب رساندن به فولیکول های مو، آن را کوچک میکند و منجر به نازک شدن، کوتاه تر شدن و در نهایت توقف رشد موها می گردد. الگوی وراثت می تواند پیچیده باشد و از یک یا هر دو والدین منتقل گردد.
2. اختلالات هورمونی ریزش مو: اختلالات هورمونی که باعث ریزش مو شوند را میتوان ، اختلالات تیروئید، سندرم پلی کیستیک (PCOS) ، یائسگی، و دوران پس از زایمان در نظر داشت. برای مثال در بحث اختلالات تیروئید، کم کاری و پر کاری آن می تواند چرخه های رشد مو را با اختلال روبرو کند چرا که تیرویید متابولسیم را تنظیم میکند و عدم تعادل آن میتواند بر بسیاری از عملکرد های بدن از جمله فعالیت فولیکول مو موثر باشد.
3. کمبود مواد مغذی و نقش ویتامین ها و مواد معدنی: امروزه به خوبی متوجه تاثیر کمبود ویتامین ها و مواد مغذی و معدنی را بر سلامت موها هستیم. فقر آهن، کمبود پروتئین (چراکه مو از کراتین ساخته شده است)، کمبود ویتامین D، کمبود زینک و ویتامین های گروه B به خصوص بیوتین وی دیگر ویتامین ها بسیار موثر در ریزش مو موثر هستند.
4. استرس و اضطراب: استرس قابل توجه، که مزمن و طولانی مدت شود، مانند شرایطی که بسیاری از ما ایرانی ها در حال تجربه آن هستیم، وضعیتی به نام تلوژن افلوویوم می شود که در آن تعداد زیادی از موها وارد فاز استراحت می شود و میریزند.
5. بیماری های زمینه ای: بیماری های خود ایمنی، آلوپسی آره آتا، عفونت های پوست سر، لوپوس، تریکوتیلومانیا( که البته یک اختلال روانشناختی است) همگی در ریزش مو موثر هستند.
6. داروها و عوارض جانبی آنها: داروهایی مانند، داروهای شیمی درمانی، داروهای رقیق کننده خون( ضد انعقادها)، بتابلاکرها(برای فشار خون بالا)، داروهای ضد افسردگی و در بعضی موارد دوز های بالای ویتامین A و رتینویید ها بر ریزش مو تاثیر میگذارند.
7. رژیم غذایی و آسیب های فیزیکی: رژیم غذایی که سرشار از غذاهای فراوری شده، قند و چربی ناسالم باشد میتواند بر سلامت مو تاثیر بگذرد و همچنین، آسیب های فیزیکی که خودمان ایجاد میکنیم، مانند آلوپسی کششی، استفاده بیش از حد از وسایل حرارتی و اعمال شیمیایی خشن مانند دکلره کردن یا رنگ کردن مو نیز عوامل ریزش مو هستند.

دلایل دیگری مانند تغییرات فصلی، آلودگی محیطی و دوران پس از زایمان نیز در شدت گرفتن ریزش مو موثر هستند.

تشخیص و شناسایی نوع ریزش مو

علائم ریزش مو در مردان و زنان

با توجه به الگوی های ریزش مو، که در مردان و زنان متفاوت است می توان به نوع ریزش مو پی برد. عموما در مردان به شکل M و در زنان به صورت گسترده و پراکنده است.

روش های تشخیص ریزش مو

در ابتدا میتوان به بررسی سوابق پزشکی فرد پرداخت تا شاید متوجه بیماری های زمینه ای و یا ریزش مو ارثی پی برد. همچنین معاینه فیزیکی می تواند جهت اطلاع از وجود التهاب، اسکار یا الگوهای ریزش مو کمک کننده باشد.

تست کشش مو که به آرامی یک قسمت از مو را می کشند تا میزان استقامت فولیکول و ساقه ی مو را بسنجند، تریکوسکوپی که به واسطه دستگاهی به نام درماتوسکوپ برای بررسی دقیق پوست سر و ساقه ی مو استفاده میشود، آزمایش های خونی و بیوپسی پوست سر همگی از انواع راه های تشخیص ریزش مو هستند.

روش های درمان ریزش مو

در ابتدا باید به این نکته توجه کرد که انتخاب یک روش، برای درمان ریزش مو، کاملا وابسته به علت ریزش مو و شدت آن است که میتواند گزینه های مارا از تغییر سبک زندگی تا در نهایت روش های تهاجمی مانند جراحی گسترده کند. در اینجا ما چندین روش درمان ریزش مو را مورد بررسی قرار میدهیم.

1. اولین روش درمان ریزش مو استفاده از داروهاست. سال هاست که دارویی تحت عنوان ماینوکسیدیل (Minoxidil) بر سر زبان هاست. بر اساس مطالعاتی در وبسایت  Health.Harvard و Mayo Clinic این دارو به صورت محلول یا فوم، موضعی استفاده می شود که با گشاد کردن عروق خونی و افزایش جریان خون به پوست سر، احتمال اینکه فاز رشد مو را طولانی تر کند را بالا می برد. نکته این است که ماینوکسیدیل بدون نسخه میتواند در دسترس باشد و برای مردان و زنان نیز اثرگذار است.
   البته از دارو های دیگر مانند فیناستراید نیز میتواند نام برد. یک داروی خوراکی است که البته نیاز به تجویز پزشک دارد و برای مردان تولید DHT را مسدود میکند که به همین سبب باعث کند شدن ریزش مو و در برخی موارد باعث رشد مجدد مو میگردد. این دارو معمولا برای زنان، به ویژه در سنین باروری، به دلیل وجود خطرات احتمالی تجویز نمی گردد.
2. دومین روش استفاده و مصرف مکمل های غذایی است که می توانند مواد مورد نیاز و مغذی برای سلامت فولیکول مو و کند کردن ریزش مو را فراهم کنند. اصلی ترین موادی که برای سلامت موها نیاز است در ابتدا بوتین (Vitamin B7) است که به تولید کراتین مو کمک میکند. بیوتین (Biotin) به ضخامت مو و استحکام آن بسیار کمک میکند پس بهتر است از رژیم غذایی یا مکمل هایی مانند کپسول پریورین و فیتو دریافت شود. پس از بیوتین می توان به آهن اشاره کرد. اگر کم خونی فقر آهن وجود داشته باشد، باید از مکمل های آهن استفاده شود.
   
   یکی دیگر از مواد مغذی مورد نیاز مو زینک (Zinc) است. این ماده ی مغذی را با نام روی نیز می شناسیم. زینک از رشد مو ها و ترمیم بافت آن پشتیبانی میکند که کمبود آن، باعث ضعیف شدن ساقه ی مو و کند شدن رویش مو می شود.
   
   ویتامین D نیز یکی از اصلی ترین ویتامین هایی است که برای چرخه رشد مو و فولیکول مو حائز اهمیت است پس بهتر است در رژیم غذایی گنجانده شود. سایر ویتامین ها مانند ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری امگا 3 بر سلامت مو و درمان ریزش مو موثر هستند.
   نقش ویتامین A در رشد سلولی ضروری است. این ویتامین منجر به تولید سبوم(چربی طبیعی پوست سر) می شود که در نهایت از خشکی و شکنندگی موها جلوگیری میکند. ویتامین A در چرخه رشد و نیز موثر است چرا که باعث تنظیم چرخه رشد مو میشود.
   نقش ویتامین C که یک آنتی اکسیدان قوی است در جلوگیری از آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد است. رادیکال های آزاد می توانند باعث التهاب، آسیب به فولیکول های مو و در نهایت ریزش مو گردند. همچنین وتامین C به جذب آهن غیرهم که در منابع گیاهی موجود است بسیار کمک میکند.
   ویتامین E نیز مانند ویتامین C نقش آنتی اکسیدانی و محافظتی از پوست سر را بازی میکند و جلوی آسیب های اکسیداتیو را میگیرد. این ویتامین به بهبود گردش خون در پوست سر نیز کمک میکند که منجر به غذا رسانی بهتر به فولیکول مو می گردد.
   اسید های چرب ضروری امگا-3 مانند EPA و DHA دارای خواص ضد التهابی قوی هستند. التهاب مزمن می تواند به فولیکول های مو آسیب رسان شود در نتیجه از مصرف اسید های چرب ضروری نباید غافل شد.
   تمام موارد گفته شده در کپسول پریورین و کپسول فیتو که از بهترین مکمل های سلامت مو هستند وجود دارد.
3. انواع درمان های موضعی را در ابتدا می توان استفاده از تونیک های ضد ریزش مو و یا شامپوهای موثر در این زمینه را مورد بررسی قرار داد. تونیک پریورین و شامپو های پریورین و فیتو برای درمان ریزش مو موثر هستند. اما اینها چطور عمل میکنند؟
   کورتیکو استروئید های موضعی دارو های ضد التهابی قوی هستند. در بیماری هایی مانند Alopecia Areata، سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله میکند و باعث التهاب و ریزش مو مشود که کورتیکو استروئیدهای موضعی با سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب در ناحیه، به توقف ریزش مو کمک میکنند.
   آنترالین (Anthralin) نیز یک داروی موضعی است که بیشتر برای درمان پسوریازیس (Psoriasis) استفاده می شود اما، در درمان آلوپسی آره آتا نیز موثر است.
   شامپوهای تجویزی مانند شامپو کتوکونازول نیز یک داروی ضد قارچ است در عفونت های قارچی پوست سر مانند درماتیت سبورئیک و شوره سر (Dandruff) کاربرد دارد.این عفونت ها باعث التهاب پوست سر و در نهایت ریزش مو می شوند در نتیجه استفاده از این شامپو ها یکی از روش های درمان ریزش مو است.
   سایر محصولات مانند شامپو ها و تونیک های برند فیتو و پریورین نیز که فاقد مواد شیمیایی مضر برای مو هستند با داشتن مواد مغذی و مورد نیاز مو به درمان ریزش مو کمک میکنند.
4. روش های خانگی نیز می توانند تا حدی تسکین دهنده باشند و در درمان ریزش مو کاربردی باشند. ماساژ پوست سر به طور منظم می تواند به افزایش جریان خون به فولیکول های مو کمک کند، حال چه بهتر که از روغن های گیاهی در هنگام ماساژ نیز استفاده شود. روغن هایی مانند روغن نارگیل، روغن آرگان، روغن رزماری و روغن کرچک همگی می توانند موثر باشند.
   همچنین در روش های سنتی، استفاده از آب پیاز، آلوئه ورا، چای سبز، حنا و سرکه سیب در درمان ریزش مو یاری رسان هستند.
5. از موثر ترین روشها ، روش های پزشکی (Medical Procedures) هستند. بر اساس مقالاتی در وب سایت های NYU Langone Health و Harvard Health روش های پزشکی می توانند در درمان ریزش مو بسیار موثر واقع شوند.
   یکی از روش های پزشکی تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP نام دارد که پلاسمای خون خود فرد بیمار، که حاوی فاکتور های رشد است ، به پوست سر تزریق می شود. معمولا این روش در درمان ریزش مو موثر است.
   پس از آن میتوان مزوتراپی(Mesotherapy) را نام برد.یک روش درمانی که در آن، ترکیبی از ویتامین ها، مواد معدنی و داروها به پوست سر (درم) تزریق می شود و باعث تقویت فولیکول های مو می شود.
   در اینجا میتوان به لیزر درمانی یا LLLT  که در واقع استفاده از لیزر کم توان است نیز اشاره کرد. در این روش هدف افزایش جریان خون به پوست سر و تحریک فولیکول های مو است.
   میکرونیدلینگ(Microneedling) نیز یکی دیگر از روش های موثر در درمان ریزش مو است. در این روش از سوزن های ریز برای ایجاد سوراخ های کوچک در پوست سر استفاده می شود که جذب داروها و مواد مغذی موضعی افزایش شود.

در نهایت کاشت مو(Hair Transplant) روشی است که می تواند تا حد زیادی باعث درمان ریزش مو شود. کاشت مو به دو روش FUT و FUE انجام میگیرد. در FUT یک نوار پوست با فولیکول های مو از پشت سر برداشته شده و به نواحی طاس پیوند می شود و در FUE  فولیکول های مو تک به تک از ناحیه اهدا کننده استخراج شده و به ناحیه گیرنده پیوند زده می شود. البته که باید در نظر داشت، حتی با کاشت مو نیز، باید موارد مراقبتی از مو، مانند مصرف مکمل های مورد نیاز را همچنان ادامه داد.

تغییر سبک زندگی برای جلوگیری از ریزش مو

رژیم غذایی سالم

رزیم غذایی سر شار از پروتئین، آهن، زینک، ویتامین ها مخصوصا ویتامین های گروه B و اسید های چرب ضروری برای رشد موی سالم بسیار حیاتی هستند. در نتیجه حتما روی غذاهای کامل ، میوه ها، سبزیجات، پروتئین بدون چربی و چربی های سالم تمرکز کنید و همچنین مکمل های حاوی مواد معدنی و مورد نیاز مو را در برنامه خود بنگنجانید.

کاهش استرس و مدیریت اضطراب

همانطور که اشاره شد استرس برای سلامت مو مانند سم عمل میکند اما میتوان برای کاهش آن از روش هایی مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق و یا گذراندن وقت در طبیعت بهره برد و اثر استرس را بر سلامت موها تا جای ممکن از بین برد.

ورزش منظم

ورزش و یا فعالیت فیزیکی در سلامت موها میتواند تاثیر ویژه ای داشته باشد. علاوه بر اینکه ورزش به کاهش استرس کمک میکند، گردش خون را در بدن با بالا بردن ضربان قلب بهبود می بخشد که این امر برای فولیکول های مو مفید است. از ورزش در سبک زندگی خود غافل نشوید.

ترک سیگار

اینکه چقدر استعمال دخانیات مانند سیگار، بر سلامت عمومی بدن موثر است بارها و بارها مورد بررسی قرار گرفته است. در اینجا باید گفت که سیگار کشیدن بر از بین بردن سلامت موها نیز موثر است چرا که باعث انقباض رگ های خونی شده، جریان خون را به پوست سر کاهش داده و در نهایت باعث آسیب به فولیکول ها مو می شود. پس بهتر است برای داشتن موهایی سالم، سیگار را کنار بگذارید.